Wat de financiën betreft is het structurele perspectief voor de komende vier jaar positief. Tel daar de sterke reservepositie bij op, en dan kun je zeggen dat de gemeente er financieel gezien goed bij staat en tegen een stootje kan. Toch blijft waakzaamheid geboden. Het saldo van incidentele posten is negatief, dit wordt gedekt vanuit de algemene reserve. Ook het ravijnjaar en de herijking van het gemeentefonds hangen nog steeds boven de markt. Hopelijk komt er snel een nieuw kabinet dat gemeenten eindelijk duidelijkheid geeft.
De VVD is blij dat de lasten het komende jaar maar beperkt stijgen. De OZB stijgt met 2,36%, terwijl de inflatie volgens recente cijfers 3,1% bedraagt. De afvalstoffenheffing wordt niet verhoogd. Dat kan, omdat er nog genoeg geld in de “spaarpot” zit, die de Hogelandsters overigens zelf hebben gevuld. De kosten voor afvalinzameling lopen wel op. Hoe voorkomen we dat inwoners straks te maken krijgen met een forse tariefsverhoging als de reserve is uitgeput?
Voorzitter, ik noemde het maatregelenpakket al even. De onder A geclassificeerde maatregelen worden nu uitgevoerd. Daaronder valt ook de verhoging van de leges. Op dit moment is de kostendekkendheid 56%. Dat betekent dat 44% van kosten uit de algemene middelen wordt betaald. De VVD begrijpt de keuze om de afnemer van de diensten meer te laten betalen. Wel roepen wij het college op om kritisch te kijken naar de doelmatigheid en efficiency om zo de kostprijs te beperken.
De jeugdzorg blijft een zorgenkind in deze begroting. De komende jaren zien wij een structurele kostenstijging van 970.000 euro door een toenemende vraag. Daarbij wordt de taakstelling al jaren niet gehaald. Daar staat wel een incidentele compensatie tegenover van 2,3 miljoen vanuit het Rijk, die de gemeente dit jaar nog ontvangt. Hoe gaat het college deze kostenstijgingen beteugelen? Of heeft het college zich erbij neergelegd dat dit niet lukt?
Bij de bespreking van de voorjaarsnota hebben wij als VVD onze zorgen uitgesproken over de vraag of de budgetten voor het groenonderhoud wel toereikend zijn. Het college gaf toen aan dat het niet de bedoeling is om te bezuinigen en dat de ambities gewoon blijven staan. Ook is toegezegd dat het college, als dat nodig is, bij de raad terugkomt voor extra budget. Als VVD blijven wij dat kritisch volgen.
Dan nog even over de dienstverlening. Het college is afgelopen voorjaar gestart met het programma dienstverlening, omdat inwoners soms moeite hebben om contact te krijgen met de gemeente of lang moeten wachten op een reactie. Kan het college aangeven wat de eerste resultaten daarvan zijn en wanneer inwoners merkbaar verbetering kunnen verwachten?
Voorzitter, het voornemen om te komen tot een permanent AZC heeft het afgelopen jaar veel losgemaakt. Onlangs besloot het college om het participatieproces stop te zetten. Als VVD begrijpen wij dit besluit. Je kan het proces niet geloofwaardig doorlopen als een externe gespreksleider op sociale media een bericht plaatst waarbij inwoners in een bepaalde hoek werden gezet. Daarmee was het vertrouwen in een goede procedure in één klap weg. Wat ons betreft wordt het proces om te komen tot een permanent AZC voorlopig stopgezet. Een nieuwe raad en een nieuw college kunnen zich dan buigen over een vervolg. Hopelijk is er dan ook meer duidelijkheid vanuit Den Haag over hoe een nieuwe coalitie zich gaat opstellen in het asieldossier. Voor ons blijft de inzet voor Het Hogeland ongewijzigd; namelijk de opgave van de spreidingswet is leidend, het COA faciliteert de opvang en zonder draagvlak geen AZC.
In september en in oktober waren wij aanwezig bij inspirerende bijeenkomsten in het Marnegebied. In Leens en Westernieland lieten inwoners, ondernemers en verenigingen samen met Biblionet zien hoe zij hun gebied verder willen brengen. En in Wehe den Hoorn kregen wij bij Waddenfun de Regiovisie Marnedorpen overhandigd. Voor de VVD is het belangrijk dat we niet alleen investeren in de grotere dorpen, maar ook initiatieven steunen die uit de dorpen zelf komen. Hoe gaat het college deze initiatieven verder ondersteunen en benutten?
Voorzitter, als VVD blijven wij inzetten op de verdubbeling van de Eemshavenweg. Nu de plannen voor de oostpolder steeds dichterbij komen, moet ook de infrastructuur meegroeien. Daarnaast moeten er stappen gezet worden om de oost-westverbinding in onze gemeente te verbeteren. Concreet betekent dat bijvoorbeeld dat de verkeerssituatie in Onderdendam moet worden aangepakt. Graag horen wij van het college de stand van zaken.