Neem alleen al de komende verkiezingen
voor de Tweede Kamer, de tweede keer in deze raadsperiode. De keuze van kiezers
bepaalt straks niet alleen de richting van het land, maar ook de stabiliteit.
En dat werkt door. Op de financiën, op het asieldossier, jeugdzorg. Eigenlijk op
alles wat wij hier in de gemeente doen. Het is dus te hopen dat we straks weer
eens een stabiel landsbestuur krijgen dat de rit uitzit. Een landsbestuur dat
ook financieel perspectief geeft aan gemeenten. Zodat er weer langjarige politieke
keuzes gemaakt kunnen worden.
Wat betreft de gemeentefinanciën zijn deze op dit moment op orde. De algemene reserve is goed op peil en dat biedt een buffer om tegenvallers op te vangen. En dat is ook nodig, aangezien wij de komende jaren minder geld vanuit Den Haag krijgen. Als VVD vinden wij het verstandig dat het college daarom een maatregelenpakket heeft gepresenteerd op basis van diverse onderzoeksporen. Als raad hebben wij hier 4 juni over gesproken. De als A geclassificeerde maatregelen worden nu ingezet. Daar kunnen wij ons in het algemeen in vinden. Tegelijkertijd zijn er nog enkele voorstellen die bij ons vragen oproepen, zoals de bezuiniging op groen en de verhoging van de leges.
Op dit moment is de kostendekkendheid van de leges 56%. Het college stelt voor om die te verhogen. Bij de onderbouwing wordt vooral gekeken naar de totale legesopbrengst per gemeente. Dat zegt volgens ons weinig over de werkelijke tariefdruk voor inwoners en ondernemers. Wij zouden het logischer vinden om te kijken wat je bij een representatieve aanvraag, bijvoorbeeld bij een standaard nieuwbouwwoning, in de verschillende gemeenten aan leges betaalt.
Kan het college aangeven of zij ook deze vergelijking heeft gemaakt? Wat is dan het beeld? Hoe verhoudt onze gemeente zich qua tariefdruk en kostendekkendheid tot andere gemeenten?
Voorzitter, met de gekozen maatregelen ziet het financieel perspectief er op langere termijn voorlopig goed uit. Al blijft het goed opletten. Met relatief lichte maatregelen die de inwoners en ondernemers ontzien, houden we de financiën op dit moment op orde. Denk aan zaken zoals het inventariseren van de overschotten of verbeteren van processen. Het is goed te benadrukken dat wij dus geen lasten hoeven te verhogen en geen voorzieningen zoals zwembaden hoeven te sluiten.
We kijken als VVD ook verder dan de maatregelen die nu voorliggen. We zien dat de gemeentelijke overheid structureel groeit. Dat heeft deels te maken met projecten zoals Nij Begun en Eemshaven Plus. Die zijn belangrijk en leveren op termijn ook wat op. Daar moeten we dus ook gewoon mee doorgaan. Tegelijkertijd worden vanuit Den Haag steeds meer taken bij gemeenten neergelegd. Het verbeteren van processen, doelmatigheid en efficiency is een goede eerste stap om de groei te beperken. Maar we moeten daarnaast ook concreter in beeld brengen welke taken we wettelijk verplicht zijn uit te voeren en welke extra’s daar bovenop komen. Over de uitkomsten wordt wat ons betreft aan het begin van de volgende raadsperiode een politieke discussie gevoerd.
Kijkend naar infrastructuur, ruimte en milieu geven wij veel minder uit dan je op basis van het areaal zou verwachten. Dit terwijl inwoners een goed onderhouden leefomgeving erg belangrijk vinden. Het meest in het oog springend is wat de VVD betreft het voorstel om structureel € 200.000 te bezuinigen op groen. Terwijl wij als gemeenteraad vorig jaar extra middelen beschikbaar hebben gesteld om achterstanden op te lossen. Wat ons betreft wordt deze voorgestelde bezuiniging teruggedraaid. Ik dien daarom aan het eind van mijn eerste termijn een amendement in. Want goed groenonderhoud is belangrijk voor een veilige, nette en aantrekkelijke woonomgeving.
Voorzitter, vorig jaar hebben wij in oktober het programma Wonen en leefomgeving uitgebreid onze visie gegeven. In de Hogelandster dorpen moeten volop plannen ontwikkeld worden, zodat zowel ouderen als jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen. De gemeente moet daarbij vooraf nadenken over welke initiatieven men mogelijk wil maken. Dit moet vervolgens helder worden gecommuniceerd, zodat inwoners en ontwikkelaars zelf met plannen kunnen komen. Ook moet de gemeente de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. Bijvoorbeeld door de bouw van levensloopbestendige woningen te stimuleren. In het najaar komt de eerste evaluatie van het programma, wij zien deze met interesse tegemoet.
Vorig jaar hielden wij hier een betoog dat er ook buiten de vier grote dorpen geïnvesteerd moet worden. Wij wachten in dat kader ook het programma Waddenkust en Reitdiep af. Kan het college aangeven hoe het met dit programma staat?
De afgelopen tijd hebben wij naar aanleiding van de plannen voor een nieuw gemeentehuis met diverse inwoners gesproken. Eén van de punten die men noemt is dat de dienstverlening van de gemeente niet als goed wordt ervaren. Hiervoor is het project Toekomstbestendige Organisatie gestart. De organisatie moet wat ons betreft merkbaar beter worden. Dat gaat over bereikbaarheid, duidelijkheid en snelheid van handelen. Of het nu gaat om een vergunning of een ingewikkelde vraag. Ondernemers en inwoners moeten snel geholpen worden. Graag horen wij van het college de stand van zaken over dit project. En of er recent al concrete verbetermaatregelen zijn doorgevoerd in de dienstverlening.
Op het gebied van asielopvang hebben wij een roerige tijd achter de rug, nadat het college had besloten dat Bedum in beeld kwam voor de vestiging van een permanent AZC. Vorige week hebben de inwoners uit het dorp een brief gekregen dat de gemeente stopt met het lopende onderzoek naar een locatie in Bedum. Het COA geeft intussen aan dat zij bereid is om kleinere locaties op te zetten. Dit geeft alle ruimte voor het kader dat wij als VVD al vanaf het begin stellen: dus maximaal 250 opvangplaatsen in onze gemeente, de COA moet alle faciliteiten regelen en het allerbelangrijkste zonder draagvlak geen AZC. Wat ons betreft is en blijft de spreidingswet leidend voor de opgave.
Dan tot slot voorzitter, wij rollen straks door naar de gemeenteraadsverkiezingen. De ene partij heeft al meer last van verkiezingskoorts dan de andere. Dat is ook gewoon leuk en houdt de democratie levendig. In Het Hogeland gaan wij op een goede manier met elkaar om. En dat moeten wij ook zo houden. Het past niet in onze Hogelandster politieke cultuur om nepnieuws te verspreiden of elkaars intenties in twijfel te trekken. En verkiezingskoorts of niet, de gemeente moet de komende tijd wel bestuurd worden. Daarvoor staan we gezamenlijk aan de lat.